Yolsuzlukla Mücadelede Açık Veri Kullanımı Atölyesi, Kadir Has Üniversitesinde Düzenlendi
İngiltere Büyük Elçiliğinin finanse ettiği Yolsuzlukla Mücadele Açık Veri Kullanımı Atölyesi Uluslararası Şeffaflık Derneği tarafından 26 Şubat Cuma günü Kadir Has Üniversitesinde düzenlendi. İki konuğun katkıları ve veri gazeteciliği eğitmeni Pınar Dağ’ın koordinatörlüğünde katılımcılarla kapalı veriyi açma, veri kazıma, veri temizleme ve veri görselleştirme çalışmaları yapıldı
“Açık veri yolsuzlukla mücadele etme aracıdır”
Yolsuzlukla mücadele açık veri atölyesinin ilk kısmında Pınar Dağ açık veri nedir, veri nasıl açılır ve açık verinin kullanıldığı alanlardan bahsetti. Özellikle devlet kurumlarının uyguladıkları politikalardan yaptıkları harcamalara kadar denetlemesini sağlayan açık verinin yolsuzlukla mücadelede önemli bir araç olduğunu dile getirdi.
Açık veri alanında Open spending, Open Knowledge Foundation, Açık Demokrasi, Opne Data Research Network ve Open Culture gibi teşkilatlanmış örgütlerin açık veriye verilen önemin artmasında büyük rol oynadığını dile getiren Pınar Dağ; özellikle 104 ülkede 3625 veri işleme merkezleriyle birlikte zaman içinde açık veriye gösterilen ilginin giderek arttığını belirtti.
“Şeffaflık ve hesap verebilirlik için açık veriye ihtiyaç var”
Açık Devlet Ortaklık (Open Government Partnership) anlaşmaları gereğince bilgi isteği yasası ve Şahin Bey belediyesindeki ilk açık veri portalı (test yayın)’nın önemine vurgu yapan Pınar Dağ özellikle güncel, makine okunabilirliği olan, işlemeye hazır ve yapılandırılmış açık veri eksikliğinden bahsetti. Özellikle bu tip verilerin hem açık veri gazeteciliğinin gelişmesi hem de şeffaf, hesap verebilir ve açık devlet için gerekli olduğunu da ekledi.
Sonrasında katılımcılarla birlikte 122 ülkenin açık veri kriterlerine göre sağladığı verilerin analiz edildiği Global Açık Veri Index’i incelendi. Özellikle 2014’den 2015’e Türkiye’nin hava durumu, lokasyon, hükümet harcamaları, toprak sahipliği, seçim sonuçları vb kategorilerdeki veri istatistikleri karşılaştırıldı.
“Türkiye’de nitelikli veriye ihtiyaç var”
Atölyenin ikinci kısmında Kadir Has Üniversitesi 4. sınıf Halkla ilişkiler /Yeni medya bölümü öğrencisi Sadettin Demirel veri odaklı çalışmalarından bahsetti. 2015 Sonbaharında aldığı veri gazeteciliği dersi kapsamında Türkiye’de ve Dünya’da mobil oyun sektörü üzerine hazırladığı projesinde özellikle nitelikli veriye ulaşmakta zorlandığını, Türkiye’de nitelikli veriye ihtiyaç olduğunu belirtti. Sunumunda ayrıca katılımcılara çalışmalarında izlediği adımları ve kullandığı veri toplama / kazıma, temizleme ve görselleştirme araçlarından bahsetti.
Atölyenin üçüncü kısmında katılımcılar veri kazıma, veri temizleme ve veri görselleştirme yöntemleri ve araçları üzerine yoğunlaştı.
Özellikle devlet kurumları ve sivil toplum kuruluşları tarafından açık veri kriterlerine aykırı şekilde yayınlanan verileri analiz edilebilir hale getirmek için veri kazıma araçları tanıtıldı. Web scraper ve Data miner scrapper gibi tarayıcı eklentiler ve hem de bir web yazılımı olan import.io ile tbmm web sitesinden veri kazıma pratiği yapıldı.
Elde edilen dağınık veriyi daha kullanışlı ve temiz hale getirmek için ise Excel’e nazaran birden fazla kümeleme, boşlukları silme, çoklu veri formatını değiştirme ve birden fazla sütun ve satırı birleştirme – ayırma işlemlerini daha kolay hale getiren Open Refine yazılımı kullanıldı.
“Veri görselleştirme araçlarıyla karmaşık veriyi anlaşabilir hale getirmek mümkün”
Veri görselleştirme aşamasında ise veri görseleştirme platformu silk.co’da çalışan veri gazetecisi Caspar Egas Hollanda’dan Skype aracılığıyla atölyeye dahil oldu. Egas, Silk’co’nun tamamen ücretsiz olduğundan bahsetti ve çeşitli görselleştirme seçenekleri sunan platformun Google E tablo yazılımı ile senkronize olarak çalıştığını dile getirdi.
Veri setlerinden zengin görseller üretmede Türkiye’de gözaltında bulunan gazeteciler hakkında bir veri seti kulanan Caspar Silk.co üzerindeki diğer veri odaklı çalışmaların da açık veri kriterlerini karşıladığını, kullanıcıları diğer çalışmalara dair verilere ulaşabildiğini belirtti.
Sonrasında atölye katılımcıları ile lokasyon verilerinin görselleştirmek ve karmaşık veriler içinde büyük resmi görebilmek için için Google füzyon haritaları kullanıldı Özellikle bir lokasyondaki birden çok değişkenin analiz edildiği ya da sıcaklık haritaları ile iki bölge’nin karşılaştırıldığı füzyon haritalarında katılımcılar Türkiyenin 2012 -2013 yıllarında işsizlik oranı, işgücüne katılım oranı ve istihdam oranlarını illere göre haritalandırdılar.
Kaynaklar
Sunumlar
Pınar Dağ sunumlar
Küresel açık Veri Hareketi Gazeteciliği Nasıl Değiştiriyor
Caspar Egas’ın Sunumu ve Veri setleri
Sadettin Demirel’in sunumu ve Veri setleri