Son 17 Yılda Kitaplar 598 Kez Yargılandı
Türkiye Yayıncılar Birliğine göre son iki yılda Türkiye’de 37 kitaba dava açıldı, 14 yazar farklı sebeplerle yargı önüne çıktı. 1999-2011 yıllarında ise kitaplar 561 kez yargılandı. Beacon For Freedom of Expression’a (BFE) göre ise 90’lı yıllarda Türkiye’de 190 kitap yasaklandı.
Sansür, Dünya tarihinde çok eskilere dayanan bir gerçek. Milattan önce 443’te Roma’da görülüyor. Bu yıllarda sansürün amacı, halkın hükümetin istediği şekilde olması ve ona göre hareket etmesi anlamına geliyor.
Kitaplarla ilgili yasaklar için başlangıç olarak Sokrates’in derslerinin yasaklanması gösteriliyor. Ancak kitapların yasaklanması, Roma İmparatorluğu’nda Milattan önce 8 yılında yasaklanan “Aşk Sanatı” (Ars Amatoria) ile başlıyor.
Türkiye’de 2011 Yılına Kadar 22601 Kitap Yasaklandı
İçişleri Bakanlığı’nın açıkladığı verilere göre, 2011 yılına kadar Türkiye’de 22601 kitap yasaklandı ve bu kitapların 529’unun yasakları kalktı.
1990-1999 Yılları Arasında En Az 190 Kitap Yasaklandı
1990-2000 yılları arasında en az 199 kitap yasaklandı. 1990’da en az 9, 1991’de en az 22, 1992’de en az 20, 1993’te en az 25, 1994’te en az 20, 1995’te en az 11, 1996’da en az 24, 1997’de en az 27, 1998’de en az 32 kitap yasaklandı.
2000-2005 Arasında 284 Kitap Yasaklandı
2000-2005 yılları arasında dava açılan kitapların büyük çoğunluğu yasaklandı. 284 yasaklanan kitaptan 47’sinin yasağı sonradan kaldırıldı. Türkiye Yayıncılar Birliği’nin raporlarına göre bu dönemde birçok kitap daha davası görülmeden toplatıldı.
1999-2012 Yılları Arasında 561 Dava Açıldı
1999-2012 yılları arasında toplam kitaplara 561 farklı dava açıldı. En çok dava 77 ile 2002’de ve 73 ile 2009’da açıldı.
Bu yıllar içerisinde Yayınevleri 284 kez yargılandı. Yayınevi çeşitliliği en çok yargılama 2002 (38) ve 2011 (37) yıllarında oldu.
KAYNAKÇA
Veri Seti 1: https://docs.google.com/spreadsheets/d/1bNVP2V_Bwjer1rh32BO4-iwexTbrN9ZNGAxX32b_v0A/edit?usp=sharing
Veri Seti 2: https://docs.google.com/spreadsheets/d/1Xz1dQoYkNvRA8inCS5JI-IAdg3lVMzrbckqueL9aHcY/edit?usp=sharing
Beacon For Freedom of Expression Data Set: http://search.beaconforfreedom.org/search/censored_publications/
Türkiye Yayıncılar Birliği Türkiye’de Yayınlama Özgürlüğünün 20 Yılı: http://turkyaybir.org.tr/wp-content/uploads/2016/03/YOR-1994_2014.pdf
Türkiye Yayıncılar Birliği Yayınlama Özgürlüğü Raporu (Haziran 2015-Haziran 2016): http://turkyaybir.org.tr/wp-content/files_mf/14672050061464868602YORHaziran20152016yeni.pdf
Türkiye Yayıncılar Birliği Yayınlama Özgürlüğü Raporu (Haziran 2014-Haziran 2015): http://turkyaybir.org.tr/wp-content/files_mf/1463479382YORHaziran20142015.pdf