Çeviri|Makine Öğrenimi ve Veri Gazeteciliği Demokrasiyi Destekleyebilir
Çeviren: Çiğsem Başak Çayır /Khas Data Journalism Yüksek Lisans
Çeviri Kaynağı: www.datadrivenjournalism.net
Günümüz dijital çağında sahte haberlerden alternatif gerçeklere, “post truth” dediğimiz gerçek-ötesinden yankı odasına kadar pek çok kavram gazeteciliğin rolü üzerine gerçekleştirilen tartışmalarda kullanılan kelimeler olarak karşımıza çıkıyor. Bu tür kelimeler çevrimiçi medya ve haber kaynağında derinleşen güvensizliğin endişe verici sinyallerini veriyor. Bu güvensizlik ve insanların internet dediğimiz kaos içerisindeki haber içeriğini gezmesinin yolları vatandaşlar arasındaki daha bilgili demokratik tartışmayı geliştirmeye yönlendirilmelidir.
Bilgi dolu bir okyanus içerisinde bir akıma kapılıp giden insanlık
Bu problemler yeni ortaya çıkmış gibi gözükse de aslında değil. Onlar Gutenberg’ten beri gündemdeler. Yine de, haberleri öğrenme şeklimizdeki çarpıcı değişiklikler durumu daha da kötüleştirdi. Sosyal medyanın özellikle gençler arasında öncelikli haber kaynağı olduğunu göz önünde bulundurursak bu durum insanların benzer politik görüşlere sahip arkadaşlarıyla haberleri paylaşıp önyargılarını pekiştirdiğinde ideolojik bir yankı ortamı oluşturmasıyla sonuçlanıyor.
Bir dağıtım kanalı olarak sosyal medyanın yükselişi sahte haberleri de arttırdı; bunun sebebi ise web sitelerinin yüksek gazetecilik standartlarına tam anlamıyla uyum sağlayamaması. Tık tuzağı başlıklar duyumcu görünüşleri, okuyucunun doğrulama sapması ve hedeflenmiş reklam faydası sebebiyle araştırmacı gazetecilikten daha fazla paylaşılıyor. Büyük oyuncular problem üzerine yoğunlaşsa da önerilen çözümler mükemmel değil ve özü itibariyle tartışmalı bir konumda bulunuyor. Bir insana neye güvenip güvenmeyeceğini tam olarak söyleyemezsiniz. Onları kolayca gerekli bilgiyi bulmaya ve bakış açılarını karşılaştırmaya yönlendirebilirsiniz.
Veri içinde kaybolan bir demokrasi
Özgür ve bağımsız bir basın demokrasi için önemli olabilir ancak bu kurumların özgürlüğü ve bağımsızlığı için iyi olan nedir? İnternetin onları gazeteciliğin aynı standartları ile uyum sağlamayan bireyler ile aynı ortama koyması mıdır? Araştırma gazeteciliği zor ve masraflıdır. Çarpıcı bir başlığa sahip kısa bir makale daha fazla okunma alırken neden bir gazeteciye araştırma yapması için para ödenmeli? Eğer herkes kısa bir hikaye yazıp paylaşabiliyorsa neden bir gazeteciye güvenilmeli? Blog gönderilerinin sayısının fazlalılığı 24 saatlik haber döngüsü içerisinde bilgi kirliliğine sebep oluyor.
Cristopher Hitchens’ın dediği gibi; “Bilgi için gazetelere güvenmek istemediğim için gazeteci oldum.” Bilgi için arama motorlarına güvenmek istemediğim için veri gazetecisi oldum.
Arama motorlarında çıkan sonuçlar sizin gezinme tarihçesine dayalı ve hedeflenmiş reklamlar ile dolu olarak kişiselleştiriliyor. Bir haber hikayesinde bilgi aramak ve yüzlerce – hatta binlerce sayfa dolu bir liste edinmek ilk bakışta tam olarak bilgilendirici olmuyor. Bilgi içerisinde gezinmek için gereken zaman engelleyicidir. Bilginin kendisi ise tartışmaya açıktır. Geleneksel arama motorları pek çok şey için faydalıdır. Sağlıklı bir şekilde bilgi edinmek için çok daha iyisini yapabiliriz.
Makine öğrenimi ve veri görselleştirme yardım edebilir
Yaklaşık 3 yıl önce, 2 arkadaşım ve Oxford mezunu bir arkadaşımla haberleri çevrimiçi hale getirebilmek ve pek çok konuya değinmek amacıyla bir yolculuğa çıktık. O zamanlar bu sadece akademik bir endişeydi. Şimdi ise siyasi olaylar bu konuyu daha toplumsal bir hale getirdi. İki hafta önce, Nupinion: The Smart News Toolbox For Digital Citizens (Dijital Vatandaşlar İçin Akıllı Haber Araç Kutusu) için bir Kickstarter kampanyası başlattık.
Nupinion sahte haberlerin sayısını azaltmayı, sosyal medya sebebiyle ortaya çıkan ideolojik yankı ortamıyla savaşmayı ve dijital haberlerdeki bilgi kirliliği sorununu çözmeyi hedefliyor. Nupinion yandaş bir proje değildir. Biz dünyadaki herkesin her yerden kolay bir şekilde bilgi bulmak için kullanabileceği bir araç geliştirmek istedik. (Belki de saf bir şekilde) Günlük olarak herkesin inançlarını sorgulayacağı bir dünya hayal ediyoruz. İnsanların bize bunu gerçekleştirmede yardımcı olacağını umut ediyoruz böylece reklamlara ihtiyaç duymayacağız ve çıkar gruplarından bağımsız olacağız.
Nupinion haber makalelerini bir araya topluyor, etiketliyor ve anlamına uygun bir şekilde haberleri organize etmek ve siyasal önyargıları değerlendrmek için içerik üzerinde doğal dil işleme algoritmalarını kullanıyor. Daha sonra ise makalaleri özetliyor, çeviriyor ve konularına göre gruplar haline getiriyor. Herhangi bir konu üzerine olan medya ilgisindeki farklıları keşfetmek için kolay bir yol sağlayarak farklı bakış açılarının sunduğu bilgileri basit ve sade hale getiriyor. Konu üzerindeki sağ, sol ve merkezi bakış açılarını göstererek, okuyucunun medyadaki önyargıları tanımasını ve kendi ideolojik yankı çemberine karşı gelmesini sağlıyor.
Kullanıcılar bir makale ya da bir şahıs hakkında yeterli bir şekilde bilgi almak için konuya küresel ya da kuşbakışı olarak bakabiliyor. Her makale coğrafik dağıtımın, güvenilirliğin ve siyasi görüşün interaktif görselleştirmeleri kullanılarak daha geniş bir haber ekosisteminde kavramsallaştırılıyor. Sınırlı özelliklerle sınırlı kaynaklar üzerinde çalışan mevcut halka açık bir beta sürümümüz var. Tamamen yayınlamadan önce platformu geliştirmeye devam etmek için her türlü yorum ve değerlendirmeye ihtiyacımız var.
Dijital vatandaşlar daha iyi bir veri gazeteciliğine layık
Nupinion’un amacı herkesin kolayca ulaşabileceği bir haber hikayesindeki gerçekler ve fikirleri geliştirerek sağlıklı bir demokratik sistemi desteklemektir. Biz bu noktada iyi bir şekilde tasarlanmış veri gazeteciliğinin yardımcı olacağına yürekten inanıyoruz. İnsanlar bilgi kirliliği oranını azaltmak, araştırma yaparken harcanılan zamanı minimuma indirgemek, medya analiz araçlarının masraflarını düşürmek, dil engellerini aşmak ve bilgiyi teyit etmek için kullanılan araçları geliştirmek istiyor. Onlar ayrıca önemli sosyal ve siyasi konular üzerindeki farklı görüşleri bulmak için daha kolay yollar arıyor.
Nupinion yukarıdaki bütün detaylara değinmek ve sürekli olarak büyük veriden aldığımız sonuçları daha içgüsüel, erişilebilir ve etkileşime açık hale getirmek için haber içeriklerini daha iyi bir şekilde görselleştirmeyi hedefliyor. Vatandaşların kendilerini bilgilendirmelerini ve görüşleri karşılaştırmalarını daha kolay bir hale getirerek demokratik süreci destekleyeceğimize ve dijital vatandaşların ihtiyaçlarına cevap verecek bilgiyi mümkün hale getireceğimize inanıyoruz. Sizin de bu yolculukta bize katılacağınıza ve bunu başarmak için veri gazeteciliği araçlarını geliştirmede bize yardım edeceğinize inanıyoruz.