COVID-19 Verilerini Görselleştirmek İçin 10 İpucu
Johns Hopkins üniversitesinin hazırladığı COVID-19 veri gösterge paneli dünya genelinde pandemiyi takip eden birçok muhabir için önemli ve güvenilir bir resmi kaynak oldu. Net şekilde rakamlar veriliyor arka planı siyah bir harita ile ülkelerin covid 19 verileri kırımızı balonlarla interaktif şekilde sunuyor. Anlaşılması zor olan bu küresel tehdidin kamuoyu tarafından güçlü şekilde anlaşılmasında veri görselleştirmenin önemli bir araç olduğu belirginleşti fakat veri görselleştirme uzmanı ve profesörü Alberto Cairo‘ya göre Johns Hopkins’in bu paneli yine de geliştirilmeye muhtaçtı.
Bunun nedeni Avrupa üzerindeki baloncuklar ülkelere göre vakaları temsil ederken Amerika Birleşik Devletleri üzerindeki baloncuklar ilçeleri temsil ediyordu. Bu da izleyicilerin ABD üzerindeki baloncukların hacmini yanlış anlamalarına yol açıyordu.
Araştırmacı gazeteci Danielle Ivory ve sağlık verileri uzmanı Amanda Makulec, GIJN’nin Investigating the Pandemic serisindeki on ikinci web seminerinde, Alberto Cairo ile birlikte gazetecilerin grafik formları nasıl seçmeleri gerektiğini tartıştı. Etkinliğe 46 ülkeden 266 gazeteci çevrim içi olarak katıldı.
Panelden çıkan ortak fikir; bilgilerin doğrulanması önemli ancak sonrasında gazeteciler verileri yalnızca en uygun ve anlaşılır biçimlerde görtermekle meşgul olmamalı aynı zamanda hem grafiği hem de verileri ve arkasındaki belirsizliği de açık bir şekilde açıklamalılar okuyucuya ya da izleyiciye.
Öte yandan Cairo, veri görselleştirmenin bir yöntem olarak küresel ölçekte en etkili bilgi dağıtım biçimlerinden biri olduğunu kanıtladığını ve halkın pandemiyi anlamasına yardımcı olduğunu söyledi. How Charts Lie — Getting Smarter about Visual Information kitabının yazarı Cairo; “Koronavirüs krizini haberleştirmenin sanırım en zor tarafı veri kalitesiydi, veri görselleştirme değildi” dedi ve ardından şu ifadelere yer verdi “Bir parça iyi haber varsa, o da görselleştirmenin galip geldiği ve daha popüler hale geldiğidir. Ancak pandemiyle ilgili verilerin görselleştirilmesinde birçok hata da gözlemledim.”
Sağlık verileri uzmanı ve Data Visualization Society direktörü Makulec, muhabirlerin covid19 verisi ile çalışırken öncelikle veri kalitesine dikkat etmeleri gerektiğini söyledi. Veriler nasıl toplanmış ve birleştirilmiş bunları anladıktan sonra görsel yöntemi ve formu düşünmeli gazeteci diyor. Makulec, COVID-19 vaka sayıları kullanılmadan önce veri setlerinin kontrol edilip, doğrulanması için 10 öneride bulunuyor. Veriler kayıt altına alınırken insan eliyle hata oluşma riski var. Güncellenmeyen verilerin takip edilmemesinin de bu riski arttırdığına dikkat çekiyor.
The New York Times muhabiri Ivory, COVID-19 vakalarındaki veri karşılaştırmalarının eyaletlerdeki ve ilçelerdeki sağlık görevlileri tarafından sık sık farklı veri setlerine atıfta bulunarak yapması ciddi bir zorluk teşkil ediyor diyor. Bazıları doğrulanmış vakalardan veya ölümlerden bahsederken, diğerleri olası vakalardan bahsedebiliyor.
Ivory ve meslektaşları Mayıs ayında ABD’deki tüm COVID-19 ölümlerinin üçte birinden fazlasının bakım evleri de dahil olmak üzere uzun süreli bakım evlerinde olduğunu ortaya çıkarmıştı. Ivory, “Neredeyse her eyaletten veri toplamayı başardık ve hala da topluyoruz – neredeyse yirmi dört saat süren bir çaba bu” diyor. “Verilerin yaklaşık %70’i aramalarla veya eyaletin web sitesine girilerek manuel olarak toplanıyor ve geri kalanının çoğunu [otomatik olarak] kazıyıcıyla topluyoruz, umarım sürdürülebilir olur bu şekilde. Ancak bilmediğimiz konulara dair şeffaf olmaya çok dikkat ediyoruz.” Ivory, doğrudan sağlık yetkilileriyle telefonla yapılan görüşmesinin de karışıklığı veya çelişkili verileri anlamada iyi bir yol olduğunu söylüyor.
Üç konuşmacıdan yola çıkarak COVID-19 verilerinin görselleştirmesini doğru bir şekilde nasıl yapacağınıza dair bazı ipuçlarını aşağıda bulabilirsiniz.
En İyi 10 İpucu
Verinin değil grafiğin nasıl okunacağını açıklayın. The New York Times’ın salgın nedeniyle kaybedilen işler konulu haberini açıklarken kullandığı dil iyi bir örnek. Gazete, “Bu tablodaki her balon bir mesleği temsil ediyor. Balon ne kadar büyükse, o işi o kadar çok insan yapıyor. ” şeklinde basit, anlaşılır bir açıklama yapmıştı.
Grafiğinizin metnini açıklamasını grafiğinizi tasarlarken aynı anda yazın böylece okuyucuya aktaracağınız çerçeveyi doğru şekilde ulaştırmanız kolaylaşır.
Verileri kronolojik olarak veya karşılaştırılabilir gruplar şeklinde sıralayın.
Veri görselleştirmede siz ve hedef kitleniz yeniyse haritalar, çubuk grafikler veya çizgi grafikler gibi temel grafiklerle başlayın. Datawrapper, Flourish, ve iNZight gibi araçları kullanabilirsiniz. Cairo’nun şu rehberini takip edebilirsiniz.
Kendinizi basit araçlar ve grafiklerle sınırlamak zorunda da değilsiniz. Verileri görsel olarak sunma şeklinizi geliştirerek okuyucuların daha fazla dikkatini çekebilirsiniz daha fazla ketegorik veri çalışabilirsiniz.
Çok fazla veriyi görselleştirmeye çalışmayın ve fazla veri kullandığınızı düşünüyorsanız tekrar düzenleyin. Kilit noktaların altını çizin.
Kötü görselleştirme yöntemi yoktur, hatalı form seçimi vardır. Veri tipinize göre görsel yöntem seçilmelidir. Özellikle sezgisel görünen grafikler için referans noktası olarak ikincil bir grafiğe ihtiyaç duyulabilir. Okuyucular genellikle bunları anlamakta zorlandığından, doğrusal olmayan grafikleri açık ve belirgin bir şekilde detaylı bir şekilde açıklayınız.
Veri belirsizliği varsa mutlaka görsel olarak açıklayınız yani hata paylarını güven aralığını detaylandırınız. Veri belirsizliği ölçülemeyen belirsizlik anlamına gelir yani verilerin nasıl üretildiğini anlayamamaktır ancak yine de haberde yer alabilir ve açıklanabilir.
“Göster-söyleme” şeklindeki geleneksel görselleştirme mantığını unutun. Cairo’nun da dediği gibi veri görselleştirme ağırlıklı yapılan gazetecilik, “göster ve anlat” üzerine kuruludur. Veri görselleştirme prensipleri dikkate alınarak geliştirilen her görsel form okuyucukar için daha önemli ve daha açıklayıcı olacaktır.
Rowan Philp, GIJN’de muhabir. Rowan eskiden Güney Afrika’nın Sunday Times gazetesinin baş muhabiriydi. Dış haberler muhabiri olarak dünya çapında iki düzineden fazla ülkeden haberler, siyaset, yolsuzluk ve çatışmalar hakkında haber yaptı.