Ankara Açık Veri Hareketi Projesi Tamamlandı

20 Mart 2016 pinardag

İngiltere Büyükelçiliği’nin Avrupa’yı Birleştirme Programı’nın finansal desteği ile Gazeteciler Cemiyeti ve Açık Veri ve Açık Veri Gazeteciliği Derneği tarafından 18 – 21 Mart tarihleri arasında yapılan “Açık Veri Hareketi Projesi” tamamlandı. Projenin son gününde etkinliğe Follow.io kurucusu Erdem Eser Ekinci, Mecliste.org’tan Arife Köse, Ayşe Çamkıran ve Genelizleyici.org kurucusu Onur Mat konuk oldu. Etkinlik sonrasında katılımcılara ” Açık Veri Hareketi” etkinliğine katıldıklarına dair sertifika verildi.

“Açık Veri Teknolojisi Dünyayı Değiştirecek”

Projenin 3. günündeki etkinliğin ilk kısmında katılımcılarla buluşan Erdem Eser Ekinci, bağlı veri teknolojileri konulu bir sunum yaptı. Açık verinin dünyayı değiştireceğini, ticaretin ikinci planda kalacığını belirten Ekinci, sürdürebilirliğin kendiliğinden geleceğini söyledi. Veri gazeteciliği süreçlerinin yazılım dünyasında da kullanıldığını dile getiren Ekinci 4. boyutlu Turf War Over Asphalt ve Wealth and Health Nations gibi 4 boyutlu projeleri de inceledi.

“Kar Amacı vs. Kamu Yararı”

Konuşmasında büyük veriye ve analiz yöntemine değinen Ekinci, veri teknolojilerinde yazılımcılar endüstriyi kalkındırmak isterken veri gazetecilerinin toplumu geliştirmek: yazılımcılar kar amacı güderken, veri gazetecilerinin kamu yararı için çalıştıklarını dile getirdi. Özellikle veri işlemede Türkiye’nin henüz Facebook, Google gibi bilişim devlerinin yaklaşımlarını benimsemediği bunun da teknik değil yapısal bir problem olduğunu söyledi.

” Açık Veri Kötüye Kullanım İçin Bir Silah Olabilir”

Yazılımcıların bilgi sistemleri yazmasına, oluşturmasına rağmen bu sistemlerden elde edilen veriyi yorumlayacak, analiz edecek kalifiye eleman eksikliğine vurgu yaptı. Bu aşamda veriden analayan, veri güdümlü çalışabilen gazetecilerin öneminin arttığını söyledi. Özellikle verinin kötü amaçlı olarak kullanılması konusunda da açık verinin silah olarak kullanılabileceğini belirtti.

“Bir Denge ve Denetleme Aracı Olarak: Mecliste.Org”

Etkinliğin ikinci bölümünde Arife Köse ve Ayşe Çamkıran Mecliste.Org platformunun nasıl çalıştığını ve neler yaptığını anlattı. Mecliste.org’un Türkiye’de yasama süreçlerinde katılımı ve şeffaflığı artırmak adına kurulmuş ilk portal olduğunu dile getirildi.

Kanun tekliflerinde ve yasa tasarılarında anlaşılabilir bir dil değil, teknik bir dil kullanıldığını dile getiren Köse kanun tasarılarında vatandaşın, STK’ların nabzının tutulmadığını söyledi. Yasama süreçlerinde sivil oluşumların öneri sunabileceği mekanizma eksikliğine de vurgu yapan Köse Mecliste.org‘un gelecek önemli yasa tasarıları ve yasa teklifleri hakkında önceden bilgi verdiğini ve uyardığını belirtti.

Mecliste.Org projesinin doğrudan STK’ları hedeflediğini, kanun yapımında STK’ların rol oynamasını ve baskı unsuru olması gerektiğini söyledi. Sonrasında katılımcılarla birlikte mecliste.org platformu bünyesinde yapılan çalışmalar, platformun sayfası incelendi.

“Siyasilerin Sosyal Medyada Takibi: Genelizleyici.org”

Üçüncü kısımda Twitter’da siyasilerin paylaşımlarını takip eden Genelizleyici.org platformunun kurucusu Onur Mat konuk oldu. “Genel İzleyici” platformunun nasıl çalıştığını, neler yaptığını ve gelecekte neler yapılacağı konuşuldu.

Özellikle siyasetçilerin sildikleri Tweetleri’de kayıt altına alan araç, aynı zamanda an be an takipçi sayılarını da takip ediyor. Toplanan veriler arasında partilerin belirli zaman aralıklarındaki toplam takipçi sayısı da bulunuyor.

İleride Genel izleyici platformunu kolektif bir medya ağına dönüştürmek istediğini söyleyen Mat, portaldaki verilerin geri planda ulaşılabilir olduğunu söyledi.

“Veri Gazeteciliği, Gazeteciliktir”

Projenin ilk gününde katılımcılara açık veriyi, kapsamını ve kullanım alanlarını anlatan veri eğitmeni koordinatörü Pınar Dağ, atölyenin son gününde ise veri gazeteciliğini anlattı.

Dağ, Veri gazeteciliğinin yeni bir terim olmadığını, geçmiş dönemlerde de pratik yapılmasına rağmen, gelişen bilişim teknolojileri sonucunda üretilen verinin kamu yararı için yorumlanması, yeniden üretilmesi ve paylaşılması için veri gazeteciliğine ihtiyaç olduğunu söyledi.

Özellikle veriyi ve veriden elde edilen bilgiyi bükebilen gazeteciliğe ihtiyacın arttığını belirten Dağ, geleneksel gazeteciliğin temeli olan 5N+1K’nın veri gazeteciliği süreçlerinden biri olan veri görselleştirmeye doğru evrildiğine değindi.

“Bilgi sızıntıları Veri Gazeteciliğine İhtiyaç Olduğunu Gösterdi.”

Veri odaklı gazetecilikte wikileaks belgelerinin önemine değinen Dağ , wikileaks öncesinde (2011 yılından önce) veri gazeteciliği terimi dahi kullanımda olmadığını, wikileaks, swissleaks gibi bilgi / veri sızıntılarının bu alanın oluşmasında büyük pay sahibi olduğunu söyledi. Wikileaks sızıntısı sonucu elde dilen veri ile oluşturulan çalışmalardan biri olan “Irak Savaşı Günlükleri*” örnek olarak incelendi.

“Veri Gazeteciliği Kamu Yararı İçermeli ve Kamu Oyu Oluşturmalı”

Açık veri farkındalığının artması için devlet kurumlarının veri tabanlarını vatandaşlarına, gazetecilere, sivil toplum kuruluşlarına açması gerektiğini belirten Pınar Dağ, bu sayede yönetimde sivil iradenin ve sivil denetimin artacağını, şeffaf devlet yönetiminde açık verinin önemli bir role sahip olduğunu dile getirdi. Açık veri gazeteciliğiyle aynı zamanda kamu yararı yüksek proje ve politikalar üretilebileceğine değinen Pınar Dağ, veri gazeteciliğinin yüksek kamu yararı içermesi ve kamu oyu oluşturması gerektiğini vurguladı.

“Katılımcılar Veri Sokakta Projelerini Geliştirdi”

Projenin ilk günü 4 gruba ayrılan; Esat Mahallesinin taksi duraklarının güncel olaylardaki etkilenme durumu (A), 13 Mart 2016 patlamasının eğlence sektörüne etkisi (B) İnsanların gazete okuyup okumadıkları ve okudukları gazetelere ne denli güvendikleri üzerine araştırma (C), Çankaya’da bisiklet kullanımı ve Çankaya’da terör olayları sonucunda vatandaşların güven düzeyi konularında veri toplayan gruplar, projenin son gününde elde ettikleri veriyi analiz etti, görselleştirdi ve sunumunu yaptı.

Projeler:

“Proje Sonunda Katılımcılara Sertifika Verildi”

Veri sokakta projelerinin sunumu sonrasında, Açık Veri Hareketi Projesine katılımları için Gazeteciler Cemiyetinin önde gelen isimleri tarafından etkinliğe katılan kişilere sertifika verildi.