Açık Veri Hareketi Projesinde 2. günü|İnfografik’ten Doğruluk Payına, Akıllı Şehirden Html & Css Atölyesine

İngiltere Büyük Elçiliği’nin fon sağladığı Gazeteciler Cemiyeti ve Açık Veri ve Açık Veri Gazeteciliği ile ortaklaşa  düzenlenen  Açık Veri Hareketi Projesi 2. gün yapılan atölye ve etkinliklerle devam etti.

Projenin ikinci gününde infografik blogu kurucuları Emrah Cengiz ve Kemal Şahin, Doğruluk Payı Koordinatörü Batuhan Ersun,  TAGES Proje Koordinatörü Leyla Arsan (Skype) ve Kadın Yazılımcı Topluluğundan Nesrin Kalender konuk oldu.

“Veri Bombardımanına Maruz Kalınıyor”

İnfografiği bilginin görsel olarak ifade edilmesi olarak tanımlayan Emrah Cengiz, görselin algılama süreçlerinde daha kalıcı bir etkiye sahip olduğunu söyledi.

Son yıllarda akıllı telefon ve İnternet kullanımının artmasıyla  sosyal medya bildirimlerinden elektronik postalara bir çok yönden veri bombardımanına maruz kalındığını dile getiren Cengiz, “dijital dünyadaki verinin %90’ı son 2 yılda üretildi” dedi. Günlük 4gb’lık bir veriye, yani 54 bin kelimelik 2 kitaba eşit veriye maruz kalındığını, veri bombardımanının gelecekte daha da artacağını söyledi.

“İnfografik Veri Görselleştirmeden Besleniyor”

Kemal Şahin ise infografiği var olan teknolojinin daha iyi anlaşılmasını sağlayan ve geleceğe ışık tutan bir araç olarak tanımladı. İnfografiğe gösterilen ilginin gittikçe arttığını dile getiren Şahin, üniversitelerde bu alanda bölümler açıldığını söyledi. İnfografiğin veri görselleştirmeden beslendiğini vurgalayan Şahin infografik konusunda yerel kaynakların bulunmadığını, daha çok yabancı kaynaklardan yararlanıldığına değindi.

“İnfografiğin Temeli Veridir”

Şahin sunumuna infografiğin temelinin veri olduğunu söyleyerek devam etti. Özellikle veri, enformasyon ve bilgi kavramlarını açıklayan ve örneklerle destekleyen Şahin, infografikte belirli noktalara dikkat çekmek adına manipüle edilebilir bir yapı olduğunu söyledi. Veri kadar içeriğin, hikayenin ve tasarımında infografiğin başarısında önemli rol oynadığını vurgulayan Şahin, infografiklerde ” sayılar her zaman yuvarlanır, metaforlar, analojiler kısa cümleler ve kilit kelimeler kullanılır” dedi.

İnfografik çeşitleri incelendi ve pratiği yapıldı

Sonrasında Emrah Cengiz, infografik çeşitlerine değindi. Hikaye anlatımı tekniğinden, akış diagramına, faydalı bilgiler sunan info grafiklerden, kronolojik olaylara odaklananlar gibi infografiğin türleri olduğunu belirtti. Temelinde veri görselleştirme olan infografiğin ayrıntıları daha iyi göstermek ve yorumlamak için kullanıldığına da değindi.

Konuşmacılar sunumlarını bitirdikten sonra katılımcılarla beraber infografik pratiği yaptı. Pictochart üzerinden katılımcılar infografik oluşturmaya çalıştı.

Bir Factchecking Girişimi olarak Doğruluk Payı

Açık Veri Hareketi Projesinin ikinci oturumunda Doğruluk Payı Genel Koordinatörü Batuhan Ersun, Doğruluk payının neler yaptığını ve nasıl çalıştığını anlattı.

Doğruluk Payı’nın Türkçede tam olarak karşılığı olmayan “factchecking”(doğrulama veya veri  doğrulama ) yaptığını söyleyen Ersun, factchecking kavramının 2008 ABD başkanlık seçimlerinde siyasilerin iddialarının doğruluğu ya da yanlışlığını kontrol eden Politifact adında bir oluşum sayesinde başladığını dile getirdi. Dünya genelinde factchecking faaliyetlerinde ABD, İngiltere gibi ülkelerin listenin başında yer aldığına, İran gibi ülkelerde de siyasilerin demeçlerini doğrulayan girişimlerin olduğunu belirtti.

“Daha Sorumlu ve Hesapverebilir Siyasi Ortam İçin: Doğruluk Payı”

Ersun konuşmasına, Doğruluk Payı’nın hem daha sorumlu ve hesap verebilir siyasi ortam hem de daha bilgili, hesap soran ve siyasette doğruluk talep eden seçmen arzusu için ortaya çıktığını söylerek devam etti.

Siyasilerin demeçlerinin doğrulanmasında açık kaynaklara olan ihtiyacın arttığını dile getiren Ersun, Doğruluk Payı’nın siyasetçiler üzerinde baskı unsuru olmayı amaçladığını söyledi.

Doğruluk Payı’nın analizlerinde doğrulanabilir ve yanlışlanabilir iddiaları kullanırken, iddianın analizinde % 60 oranında iddiadaki verinin doğruluğu, % 40 oranında ise demecin bağlamının etkili olduğu vurgulandı.

Siyasilerin demeçlerini hem yerel (TÜİK, STK) hemde uluslararası veri bankalarından (Dünya Bankası, OECD, UNICEF, Eurostat), portallarından edinilen verilerle kontrol edildiğini dile getiren Ersun, şimdiye kadar Doğruluk Payının 194 Farklı siyasinin 583 iddiasının incelediğini belirtti.

Doğruluk Payı’nın çalışma felsefesini örneklemek adına:

Taner Yıldız’ın “Avrupa’da en ucuz doğalgaz satan ülke Türkiye’dir. Elektrikte de en ucuz satan ilk 5 ülke arasındadır.”
“Avrupa’da en ucuz doğalgaz satan ülke Türkiye’dir. Elektrikte de en ucuz satan ilk 5 ülke arasındadır.”

Kemal Kılıçdaroğlu’nun: “Cumhuriyet tarihinde ilk kez işsiz sayısı çalışan işçi sayısını geçti”
“Cumhuriyet tarihinde ilk kez işsiz sayısı çalışan işçi sayısını geçti.”  Selahattin Demirtaş’ın: ““Sağlık Bakanlığı’nın bütçesi 1,5 katrilyon, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın 5 katrilyon.” “Sağlık Bakanlığı’nın bütçesi 1,5 katrilyon, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın 5 katrilyon.”

demeçleri incelendi. Sonrasında Katılımcılar gruplara ayrılarak ayrı ayrı konularda factchecking pratiği yaptı.

“Açık Veri, Akıllı Şehir”

Etkinliğe Skype baglantısı ile katılan TAGES Proje Koordinatörü Leyla Arsan ise açık verinin önemine ve akıllı şehirlerin geliştirilmesinde açık veri kullanımına vurgu yaptı. 2050 yılında dünya genelinde nüfusun % 70’inin şehirlerde yaşayacağını dile getiren Arsan, özellikle belediyeler tarafından sağlanan açık coğrafi, ulaşım, hava verilerinin akıllı şehirler ve akıllı vatandaşlar için ön koşul olduğunu söyledi.

Açık veri enstitüsü start up projelerinden VizCities’i örnek gösteren Arslan, VizCities’in özellikle şehirleri üç boyutlu görselleştirme, kentsel planlama ve veri gazeteciliği için önemli bir proje olduğunu vurguladı.

Aynı zamanda İstanbul Büyükşehir Belediyesinini sağladığı açık veriler sayesinde düzenlenen Hackathon 2014 yarışmasından bahsedildi. Özellikle İstanbul’un en büyük problemlerinden trafik ve otopark sorununa açık veriyi kullanarak çözümler getiren aplikasyonların üretildiği yarışma hem İstanbul’u daha yaşanabilir kılmayı hem de vatandaşların yaşamını kolaylaştırmayı amaçlıyordu.. Fakat 2014 sonrası belediyenin verileri açmaktan vazgeçmesi üzerine yazılan uygulamaları ve projeler pratikte kullanılamadı.

Html & Css atölyesi yapıldı

Etkinliğin son kısmında Kadın Yazılımcı Topluluğundan Nesrin Kalender Koordinatörlüğünde html ve css pratiği yapıldı. Özellikle veriye programlama dilinde ulaşmak, veri görselleştirme ve kazımada kullanılan kod yazımının öneminden bahseden Kalender, d3js.org web sayfasının veri kütüphanesine programlama dilini kullanarak nasıl ulaşılacağını adım adım anlattı.

---

 

Açık Veri Hareketi Projesi Dökümanları

Çevrim içi Bölüm:
https://docs.google.com/document/d/1kuzBJtSxbnFUJdaywD17J0vrgoVVCHPWqxwo82w3x3A/edit

Programın Tamamı
https://docs.google.com/document/d/1Xl-GYom7dKBBlmDyZpmLs50A0x4Wddj6l2niUE5ZY_Y/edit

Dropbox Paylaşımı:
https://www.dropbox.com/sh/dbqkbgrg2ph8xaj/AAArEQK6GetnySGKKaEeVNo7a?dl=0

Anlık Dosya Paylaşımı (çalışma -grup projeleri):
https://docs.google.com/document/d/1_6N9ykrqPbTgz09lkcpzBY9hs4mHYPHTn4b6Pp3TFAQ/edit

Açık Veri Siteleri / Kaynakları

https://docs.google.com/document/d/1heaShF8H-BqsG6ollhvMFJg4ZtGTMzTBf__RBMp-aEo/edit

Kaynaklar:

Hackathonist 2014: https://hackathonist.com/

D3js: https://d3js.org/

Viz Cities: http://vizicities.apps.rawk.es/

Fotoğraflar: https://www.facebook.com/pressforfreedomproject/?ref=ts&fref=ts