Kadir Has Üniversitesi’nde Veri Gazeteciliği Atölyesi Düzenlendi
Kadir Has Üniversitesi Yeni Medya Atölyesinde uygulamalı veri gazeteciliği eğitimi düzenlendi. Veri eğitmeni Pınar Dağ koordinatörlüğünde yapılan atölyeye Kadir Has Üniversitesi ve Şehir Üniversitesi’nden öğrenciler katıldı. Panama belgeleri ve sızdırılmış verileri işleme teması üzerinden yürütülen atölyede katılımcılar veri kazıma, veri denetleme ve veri görselleştirme pratikleri yaptı.
“Açık veri yolsuzlukla mücadele etme aracıdır”
Veri gazeteciliği atölyesinin ilk kısmında Pınar Dağ açık veri nedir, veri nasıl açılır ve açık verinin kullanıldığı alanlardan bahsetti. Özellikle devlet kurumlarının uyguladıkları politikalardan yaptıkları harcamalara kadar denetlemesini sağlayan açık verinin yolsuzlukla mücadelede önemli bir araç olduğunu dile getirdi.
Açık veri alanında Open spending, Open Knowledge Foundation, Açık Demokrasi, Open Data Research Network ve Open Culture gibi teşkilatlanmış örgütlerin açık veriye verilen önemin artmasında büyük rol oynadığını dile getiren Pınar Dağ; özellikle 104 ülkede 3625 veri işleme merkezleriyle birlikte zaman içinde açık veriye gösterilen ilginin giderek arttığını belirtti.
“Veri Gazeteciliği Yüksek Kamu Yararı İçermeli”
Açık veri farkındalığının artması için devlet kurumlarının veri tabanlarını vatandaşlarına, gazetecilere, sivil toplum kuruluşlarına açması gerektiğini belirten Pınar Dağ, bu sayede yönetimde sivil iradenin ve sivil denetimin artacağını, şeffaf devlet yönetiminde açık verinin önemli bir role sahip olduğunu dile getirdi. Açık veri gazeteciliğiyle aynı zamanda kamu yararı yüksek proje ve politikalar üretilebileceğine değinen Pınar Dağ, veri gazeteciliğinin yüksek kamu yararı içermesi gerektiğini vurguladı.
Bilgi sızıntıları veri gazeteciliğine ihtiyacı artırdı
Veri gazeteciliğini veri ile yapılan gazetecilik olarak tanımlayan Dağ, veri odaklı gazetecilik disiplini için wikileaks belgelerinin önemine değindi , wikileaks öncesinde (2011 yılından önce) veri gazeteciliği terimi dahi kullanımda olmadığını, wikileaks, swissleaks gibi bilgi / veri sızıntılarının bu alanın oluşmasında büyük pay sahibi olduğunu söyledi. Aynı zamanda dünyadaki en büyük veri sızıntılarından biri olarak tarihe geçen Panama Belgeleriyle’de bu alanda veriyle çlaışabilen, veriyi analiz edebilen gazetecilere ihtiyaç olduğu ortaya çıktığını vurguladı.
Atölye’de katılımcılarla birlikte ICIJ(Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu)’nun yayınladığı bazı grafikler incelendi. Konsorsiyum’un elde edilen verileri 9 Mayıs’ta açık veri olarak sunması’da katılımcılar tarafından değerlendirildi. Pınar Dağ veri gazeteciliği projelerinde kullanılan verinin kullanıma açılmasının önemli olduğuna da değindi.
Veri kazıma ve denetleme pratikleri yapıldı
Sunum sonrası atölye katılımcıları veri gazeteciliği süreçlerinin en temelini oluşturan veri bulma ve veriye ulaşmak için veri kazıma pratiği yaptı. Genelde internet ortamında yapılandırılmamış ve analiz edilebilir olmayan verileri kazıyan katılımcılar veri kazıma işleminde dataminer eklentisi ve import.io kullandı. Katılımcılar wikipedia, ımdb ve tbmm sitelerinde kazıma işlemi yaptı. Kazıma işleminden sonra verinin niteliklerini kontrol eden açık kaynaklı data proofer aracı kullanıldı. Dağınık veri üzerinde adeta teşhis koyucu bir özelliğe sahip olan araç veri temizleme işlemi öncesinde verideki mevcut kusurları ve verinin kalitesini analiz ediyor.
Google Füzyon Haritası üzerinden görselleştirmeler yapıldı
Katılımcılar kazıdıkları veriler üzerinden veri görselleştirme pratiği yaptı. Veri görselleştirme aracı olarak google’ın füzyon haritası aracı kullanıldı. Atölye’de yapılan örneklerden biri:
Atölyenin sonunda Dağ Medya veri gazeteciliği stajyeri, Kadir Has Üniversitesi öğrencisi Sadettin Demirel de Veri Gazeteciliği projeleri üretirken yaşadığı sorunları, tecrübelerini paylaşarak sunum yaptı.
Kaynaklar
Atölye çevrim içi dosyası: https://docs.google.com/document/d/1I6idKyTC99hdAX2FErL14etAWAr8ci8dFjn5wEjBFE4/edit?usp=sharing
Pınar Dağ Sunumu: https://www.dropbox.com/s/19d6qazcrp2x85c/Veri%20Gazetecili%C4%9Fi%20Sunumu_PD_2016_Nisan_27.pptx?dl=0