Global Shining Light Ödülü
Gijn
Bir sonraki Global Shining Light Ödülleri bir sonraki tarihte duyurulacak. Güncel kalmak için haber bültenimize kaydolun.
Küresel Araştırmacı Gazetecilik Ağı her iki yılda bir, gelişmekte olan veya geçiş sürecinde olan bir ülkede, tehdit, baskı veya en zor koşullarda yapılan araştırmacı gazeteciliği onurlandıran benzersiz bir ödül olan Global Shining Light Ödülü veriyor.
Ödül İki Kategoride Veriliyor: Küçük ve Orta Ölçekli Kuruluşlar (yani 10 veya daha az çalışanı olan ya da bağımsız çalışanı olan kuruluşlar) ve Büyük Kuruluşlar (10’dan fazla personeli olanlar). Kazananlara bir onur plaketi, 2.000 ABD doları ve ödülü dünyanın dört bir yanından yüzlerce meslektaşlarının önünde kabul etmeleri için Küresel Araştırmacı Gazetecilik Konferansı’na bir gezi sağlanmakta.
Gönderimler çevrim içi tercih edilmekte ama eğer İngilizce dışındaki dillerde yollanıyor ise, bir basılı ya da çevrimiçi haberin ayrıntılı bir İngilizce özetini ya da bir yayın metninin İngilizce dilinde bir transkriptini sağlamanız gerekmekte.
Ödülün yoğun bir rekabet ortamı yarattığı kesin sadece 2019’da 291 başvuru oldu. Başvurular olağanüstü kalitedeydi. Finale kalan 12 etkileyici çalışmanın üçüne ödül, ikisine mükemmellik ödülü verdi jüri.
Arka Plan
Her yıl düzinelerce gazeteci ve medya çalışanı sırf işlerini yaptıkları için öldürülüyor ve yüzlercesi saldırıya uğruyor, hapsediliyor veya tehdit ediliyor. Bu ifade özgürlüğü ihlallerinin çoğu, gelişmekte olan veya yükselen ülkelerde ve çoğu zaman askeri çatışmalar sırasında meydana geliyor. İfade özgürlüğüne yönelik bu tür saldırıları tanıyan çok sayıda uluslararası ödül var.
Ancak muhabirlere ve medyaya yönelik küresel saldırıların analizlerinde ortaya çıkan net bir eğilim daha var. Giderek daha fazla gazeteci öldürülüyor ve medya kuruluşları, araştırmacı gazetecilik alanında önemli çabalar yürüttükleri için saldırıya uğruyor – rahatsız edici gerçekleri açığa vuruyor, sistematik yolsuzluğa ışık tutuyor ve demokrasi ve kalkınmaya özlem duyan toplumlarda hesap verebilirlik sağlıyor. Gazetecileri Koruma Komitesi’ne göre, her yıl yolsuzluk ve siyaseti takip eden daha fazla gazeteci öldürülüyor. Bazıları savaşlarda öldürülüyor.
Küresel Araştırmacı Gazetecilik ağı adına, GIJN bu cesur araştırmacı gazetecileri ve onların çalışmalarını takdir etmekten ve kutlamaktan memnuniyet duyuyor. Aşağıda önceki kazananlar ve onların dikkate değer araştırmacı gazetecilik haberleri hakkında bilgiler yer almakta.
Kriterler
Bağımsız gazeteciler, araştırmacı gazetecilik yapan gazeteciler ve medya kuruluşları aşağıdaki kriterlere sahipseniz başvurabilirsiniz:
-Gelişmekte olan veya yükselen bir ülkede olma
-1 Ocak 2019 ile 31 Aralık 2020 tarihleri arasında yayınlanmış olma.
-Araştırmacı gazetecilik odaklı.
-Kamu yararını ciddi şekilde etkileyen bir sorunu, yanlışlığı veya yolsuzluk sistemini ortaya çıkarması.
-Ve bunu tutuklama, hapis, gazeteciye ve ailelere yönelik şiddet ya da tehdit ve sindirme durumuna rağmen yapması/yapılması.
2019
Büyük Haber Sitesi (Ortak kazananlar)
Manila’da Cinayet
Ekip: Patricia Evangelista, Carlo Gabuco, Lian Buan, Rambo Talabong, Chay Hofileña. (Rappler Filipinler)
Bu araştırma, Başkan Rodrigo Duterte’nin 2016’da göreve geldiğinden bu yana on binlerce insanın hayatına mal olan uyuşturucuya karşı sözde savaşını anlatıyor. Rappler’ın altı aylık araştırması, polisin yargısız infazları kanunsuz bir çeteye yaptırdığına dair güçlü işaretleri ortaya koydu.
#GuptaLeaks
Ekip: Adi Eyal, Adriaan Basson, Angelique Serrao, Antoinette Muller, Branislav “Branko” Brkic, Craig McKune, Lester Freamon (takma adı), Lionel Faull, Marianne Thamm, Micah Reddy, Pauli van Wyk, Pieter-Louis Myburgh, Rebecca Davis , Richard Poplak, Sally Evans, Stefaans Brümmer, Stephen “Sam” Sole, Susan Comrie, Tabelo Timse. (Daily Maverick (Scorpio araştırma birimi), amaBhungane Center for Investigative Journalism, News24, OpenUp, and Finance Uncovered, Güney Afrika)
Bu ortak araştırma, 1990’larda Hindistan’dan Güney Afrika’ya taşınan üç kardeş olan Gupta ailesinin yürüttükleri işlere yönelik sızdırılan büyük bir e-posta verisine dayanıyordu. Sızıntılar yayınlandıktan kısa bir süre sonra istifa eden eski Başkan Jacob Zuma’ya yakın olan ailenin Güney Afrika devletini nasıl “ele geçirdiğini” ve bu süreçte şirketlerine kamu parasını nasıl geçirdikleri belgeleniyordu.
Büyük Haber Sitesi (Mükemmellik Ödülü)
Azerbaycan Çamaşırhanesi
Ekip: Ilgar Agha, Roman Anin, Anna Babinec, Sophie Balay, Attila Biro, Jan Bratanic, Anuška Delić, Ricardo Ginés, Pavla Holcová, Khadija Ismayilova, Elena Loginova, Miranda Patrucić, Madina Mammadova, Paul Radu, Atanas Tchobanov, Jonny Wrate, Carole Kerbage, Dragana Peco, Nadia Shiyyab, Friedrich Lindenberg, Amy Guy, Lion Summerbell, Ilya Lozovsky, Jody McPhillips, Drew Sullivan, Birgit Brauer, Lejla Čamdžić, Roxana Jipa, Ana Poenariu, adı açıklanmayan Azeri gazeteciler. (Çok sayıda uluslararası kuruluşla iş birliği içinde Organize Suç ve Yolsuzluk Raporlama Projesi (OCCRP), Azerbaycan)
Bu iş birliğine dayalı sınır ötesi araştırmacı gazetecilik çalışması; Azerbaycan’daki yönetici elitlerin karmaşık bir kara para aklama operasyonu ve rüşvet fonundan nasıl yararlandığını ortaya çıkardı. Bankacılık kayıtları, iki yıllık bir süre içinde Birleşik Krallık’ta kayıtlı dört paravan şirketten yaklaşık 2,9 milyar doların geçtiği ortaya çıkartıldı.
Küçük / Orta Ölçekli Haber Sitesi (Kazanan)
“Araba Yıkama” (Lava Jato) ve “Beyaz Yakalılar” (Lav Juez)
Ekip: “Araba Yıkama” serisi için: Gustavo Gorriti, Romina Mella, Hernán P. Floríndez, Rosa Laura, Margot Desautez. “Beyaz Yakalılar” serisi için: Gustavo Gorriti, Romina Mella, Hernán P. Floríndez, Rosa Laura, Margot Desautez, Patricia Mayorga, Cruz Silva, Luis Miguel Purizaga. (IDL-Reporteros, Peru)
Peru’nun IDL-Reporteros’u, Brezilyalı inşaat şirketi Odebrecht’in ve onun karmaşık yolsuzluk ağının rüşvetlerini haber yapan ilk medya kuruluşlarından biriydi – savcılar tarafından “Lava Jato Operasyonu” (Portekizce’de Araba Yıkama Operasyonu) olarak adlandırıldı – ve diğer birçok ülkeye de ulaştı operasyon. Latin Amerika, başkanları ve diğer üst düzey hükümet yetkililerini ve politikacıları da dahil ediyor. IDL-Reporteros inatla davayı bildirmeye devam ederken, gazetecileri başka bir büyük ortaya çıkardı: Peru mahkemelerinin en üst düzeylerinde yaşanan yolsuzlukları. Bu “Beyaz Yakalılar” serisi, devleti adalet sisteminde yapısal reformlar yapmaya yönlendirdi.
Küçük / Orta Ölçekli Haber Sitesi (Mükemmellik Ödülü)
Karlılar
Ekip: John-Allan Namu, Elijah Kanyi, Samuel Munia. (Afrika Sansürsüz, Kenya)
Bu üç bölümlük belgesel, Kenya ve diğer Doğu Afrika ülkelerine yatırım yaparken, Güney Sudan’ın seçkinlerinin bazı üyelerinin iç savaştan nasıl kazanç sağladıklarına ve uluslarını nasıl yağmaladıklarına ışık tutuyor. Soruşturma, bu kişilerin komşu ülkelerdeki hükümet ve askeri yetkililer, iş insanları ve finans kurumlarından destek alarak nasıl para taşıdığını ve silah aldığını gösteriyor.
2019 finalistleri hakkında daha fazla bilgi için burayı tıklayınız/ orta ve küçük kurumlara dair videolar için burayı tıklayınız.
2017 (Ortak Kazananlar)
Nijerya’nın Güneydoğusundaki Büyük Yargısız Cinayetler ve Biafra Yanlısı Taraftarların Onitsha Katliamını Nasıl Koordine Edildiği
Gazeteci: Emmanuel Mayah; Editör: Musikilu Mojeed. (Premium Times, Nijerya)
Gazeteci Mayah tarafından iki ay süren araştırma birden fazla toplu mezarı ortaya çıkardı. Polis ve askeri güçlerin tacizleri ve yargısız infazlar nedeniyle azınlık bir etnik grubu hedefe aldığı iddiaları yer aldı. Fotoğrafla kanıtın da sunulduğu haberin ardından insan hakları grupları bağımsız soruşturma çağrısı yaptı ve ordu bir soruşturma açıklaması yaptı.
Gazeteci: Asaad Al-Zalzali; Fotoğraf: Thaer Khalid (Beladi TV kanalı, Irak)
Irak’taki devlet okulları için ayrılan 200 milyon dolar kaybolduğunda, muhabir Al-Zalzali parayı takip etti ve bu da onu bir bankaya ve başka bir ülkeye götürdü. Hikaye, ülkenin Eğitim Bakanlığı’ndaki yolsuzluğun büyüklüğünü ortaya çıkardı ve çalınan paranın yarısını iade eden bir mahkumiyet ve anlaşmaya yol açtı.
Mükemmellik Ödülü
Öldürmek
Muhabirler: Lawrence Marzouk, Ivan Angelovski ve Miranda Patrucic; Ek raporlama: Atanas Tchobanov, Dusica Tomovic, Jelena Cosic, Jelena Svircic, Lindita Cela, RISE Moldova, Pavla Holcova, Stevan Dojcinovic ve Pavle Petrovic; Editörler: Drew Sullivan, Jody McPhillips, Rosemary Armao, Gordana Igric ve Anita Rice (Balkan Investigative Reporting Network and the Organized Crime and Corruption Reporting Project)
Ortak araştırmada, Orta ve Doğu Avrupa ile Orta Doğu arasında 1,2 milyar € değerinde bir silah boru hattı ortaya çıktı. Gazeteciler, silah akışının Suudi Arabistan, Ürdün, BAE ve Türkiye tarafından finanse edildiğini ve sistematik olarak İslam Devleti dahil aşırılık yanlısı gruplara yönlendirildiğini tespit etti.
Hikaye yayınlandıktan sonra, Avrupa Birliği silah akışını izleyeceğini duyurdu ve birkaç ülke politikalarını gözden geçirdi.
Mükemmellik Ödülü
Gujarat Dosyaları: Bir Örtünün Anatomisi
Gazeteci: Rana Ayyub (kendi yayınladı)
Muhabir Rana Ayyub, üst düzey yetkililerin 2002’de Gujarat’ta meydana gelen ve en az 1000 Müslüman’ın ölümüne neden olan isyanlar hakkında samimi bir şekilde konuştuğunu kaydetmek için dokuz ay boyunca gizli çalıştı. Eyyub’un soruşturmasının hedeflerinden biri ülkenin yeni başbakanı. Eyyub, tehditlere ve takibe rağmen, Hindistan’ın en üst düzey yetkililerinin saldırılarda suç ortaklığını ortaya koyan tutanakları kendi kendine yayınladı.
2017 finalistleri hakkında daha fazla bilgiyi burada ve videoyu burada bulabilirsiniz.
2015 (Ortak kazananlar)
Kutsal olmayan ittifaklar
Gazeteciler: Miranda Patrucic; Dejan Milovac; Stevan Dojcinovic; Lejla Camdzic, Drew Sullivan, Jody McPhillips, Rosemary Armao (Organize Suç ve Yolsuzluk Raporlama Projesi)
Bir yıl süren araştırma Karadağ’ın bir zamanlar dokunulmaz olan Başbakanı Milo Djukanoviç ve aile bankasının nasıl kutsal olmayan bir hükümet, organize suç ve ticaret ittifakının merkezinde olduğunu ortaya çıkardı. AB için örnek bir aday olmanın çok ötesinde, Karadağ aslında bir mafya devleti işlevi görüyor.
Küller İmparatorluğu
Gazeteciler: Mauri König, Albari Rosa ve Diego Antonelli (Brezilya) ile; Martha Soto (Kolombiya); ve Ronny Rojas (Kosta Rika), Gazeta do Povo, Brezilya
Beş ay süren araştırma, sigara kaçakçılığının Latin Amerika’nın bazı bölgelerinde en karlı raket olarak esrar ve kokaini nasıl geride bıraktığını ortaya koydu. Yasadışı ticaret, Güney Amerika’daki organize suç jeopolitiğini yeniden şekillendiriyor ve Paraguay Başkanı Horacio Cartes tarafından gizlice yönetiliyor.
Mükemmellik Ödülü
Yanukoviç Sızıntıları
Gazeteciler: Dmytro Gnap; Anna Babinets; Vlad Lavrov; Oleksandr Akimenko; Katya Gorchinskaya; Natalie Sedletska; Oleg Khomenok; Mariya Zemlyanska; Olesya Ivanova; Maksym Opanasenko; Kateryna Kapliuk; Denys Bigus.
Ukrayna’nın 2014 devriminin kaotik günlerinde bir gazeteci ekibi, ülkenin kaçan cumhurbaşkanı tarafından neredeyse yok edilen 25.000 belgeyi kurtarmak için bir araya geldi. Çalışmaları, olağanüstü bir yolsuzluk tarihini belgeledi ve Yanukoviç ve yandaşlarına karşı milyonlarca doları çaldığı için ceza davalarında kanıt oldu.
2015 finalistleri hakkında daha fazla bilgiyi burada ve videoyu burada bulabilirsiniz.
2013 *
Azerbaycan Yolsuzluk
Gazeteciler: Khadija Ismayilova, Nushabe Fatullayeva, Pavla Holcova ve Jaromir Hason, Organize Suç ve Yolsuzluk Raporlama Projesi, Radio Free Europe ve Çek Araştırmacı Gazetecilik Merkezi’nin işbirliğidir.
Hikaye, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in bir altın madeni operasyonu ile zaten muazzam servetlerine milyarlarca dolar ekleyen ailesinin tartışmalı iş ilişkilerini gözler önüne serdi. Ekip, ailenin iş anlaşmaları için bir İngiltere ve üç denizaşırı şirketten oluşan bir konsorsiyumu nasıl kullandığını ortaya çıkardı.
Mükemmellik Ödülü
Beyansız vergilendirme
Gazeteciler: Umar Cheema, Pakistan Araştırmacı Habercilik Merkezi
Cheema, Pakistan parlamentosunun 446 üyesinin ve cumhurbaşkanının vergi kayıtlarını topladı ve analiz etti. Soruşturması, milletvekillerinin yaklaşık yüzde 70’inin vergi beyannamesi vermediğini ortaya koydu. Hikaye, dünyanın en düşük gelir toplama oranlarından birinden muzdarip bir ülke olan Pakistan’da büyük tartışmalara ve tartışmalara neden oldu.
2013 finalistleri hakkında daha fazla bilgiyi burada ve videoyu burada bulabilirsiniz.
2011
Gizli Günlükler
Gazeteciler: James Alberti, Katia Brembatti, Karlos Kohlbach ve Gabriel Tabatcheik, Gazeta do Povo ve PRC Television, Brezilya
Muhabirler, Parana eyaleti yasama meclisinin sistematik olarak kamu fonlarından nasıl 400 milyon dolar çaldığını ortaya çıkarmak için bir veritabanı oluşturmak için iki yıl boyunca çalıştı. 2010 çalışması yolsuzlukla mücadele protestolarında 30.000 kişiyi sokaklara taşıdı ve 20’den fazla ceza soruşturması açıldı.
2010
Moldova Rejiminin Arkasındaki Ekonomik Yapının İncelenmesi
Gazeteciler: Vitalie Calugareanu (Moldova), Vlad Lavrov (Ukrayna), Stefan Candea (Romanya), Dumitru Lazur (Moldova) ve Irina Codrean (Moldova)
Gazeteciler, eski Moldova cumhurbaşkanının kendisini ve ailesini zenginleştirme gücünü nasıl kötüye kullandığını ortaya çıkarmak için birlikte çalıştı. 1996-2009 yılları arasında Voronin’in özel mülkleri hakkında bilgi edindiler ve konumunu aile işletmeleri için tekeller yaratmak için nasıl kullandığını gösterdiler.
2008
Gangsterlik ve Hatalı Hukuk Sistemi
Gazeteci: Sonali Samarasinghe (Sri Lanka)
Sonali Samarasing, güçlü bir hükümet bakanının nüfuzunu ve başbakanla olan bağlantılarını medya ve adalet sistemini nasıl kullandığını ortaya çıkardı. Samarasing daha sonra kocası öldürüldükten ve kendi hayatı tehdit edildikten sonra ülkeden kaçmak zorunda kaldı.
2007
Güçlü Komisyoncular
Gazeteciler: Paul Christian Radu ve Sorin Ozon, Romanya Araştırmacı Gazetecilik Merkezi; Bosna’daki Araştırmacı Habercilik Merkezi’nden Eldina Pleho ve Alison Knezevic; Stanimir Vlaglenov (Bulgaristan) ve Altin Raxhimi (Arnavutluk).
Proje, Romanya, Bosna, Bulgaristan ve Arnavutluk’ta büyük elektrik kesintilerine neden olan bir enerji krizini araştırdı. Çalışma, Balkanlar’da faaliyet gösteren şüpheli iş insanlarının elektrik tüccarlarına büyük karlar getiren, ancak yoksul vatandaşlara fahiş elektrik oranlarının uygulanmasına neden olan şüpheli anlaşmaları gözler önüne serdi.
* NOT: 2013 Global Shining Light Ödüllerini iki kişi kazandı . Cato Malikanesi’ndeki hataları ve diğer sorunları bildirmesi nedeniyle: Güney Afrika Polisi Ölüm Timi İçinde 2018’de Güney Afrika’nın Sunday Times ile çalışmayı reddetti ve hikayenin arkasındaki ekibe verilen tüm ödülleri iade etti. Cevap olarak GIJN, Cato Manor’u Global Shining Light Award kazananı olarak gösterilen listeden çıkardı.
Kaynak: https://gijn.org/awards/