Açık Yönetim Ortaklığı (OGP) ve Türkiye’de İşlemeyen Süreç -Merve Kartal

Tiran
Merve Kartal

Birinci Batı Balkanlar Açık Yönetim Ortaklığı Konferansı

Birinci Batı Balkanlar Açık Yönetim Ortaklığı Diyaloğu, 23 ülkeden 200’e yakın hükümet ve sivil toplum temsilcisinin katılımıyla 10-11 Eylül 2015 tarihlerinde Tiran, Arnavutluk’ta gerçekleştirildi. İlk gün yapılan açık oturumda Arnavutluk, Hırvatistan, Kosova, Makedonya, Karadağ ve Sırbistan’dan hükümet temsilcileri Açık Yönetim Ortaklığı (Open Government Partnership – OGP) kapsamında hazırladıkları eylem planlarında yer alan taahhütlerini ve OGP sürecinde ülkelerinde hayata geçirdikleri yeni uygulamaları katılımcılarla paylaştılar.

Arnavutluk kamu temsilcisi kamu kuruluşlarına yolsuzluk ile ilgili vakaların raporlandığı e-portalı, Sırbistan hükümet temsilcisi Nisan 2015 tarihinde kabul ettikleri teftiş gözetimi kanun ile geliştirecekleri e-teftiş sistemini anlattı.

Makedonya kamu temsilcisi ülkede görüşülen ve hazırlık aşamasında olan kanun ve yönetmeliklerin görüşe açıldığı ve kullanıcıların yorumların yetkililere iletildiği e-danışma portalını tanıtırken, Hırvatistan ise katılımcılara danışma sürecini ile başlayan düzenlemeleri ve danışma oranının artışını ve bu yıl itibari ile geliştirdikleri e-danışma portalı ile ilgili çalışmalarını aktardı.

Arnavutluk temsilcisi yolsuzluğa karşı kurdukları e-portalı ve Karadağ temsilcisi de OGP sürecinde uygulamaya başladıkları e-hükümet portalı ile ilgili çalışmalarını katılımcılara aktardı. Açık oturum sonrasında başlayan ve iki gün süren paralel oturumlarla açık veri, yolsuzlukla mücadele, şeffaflık ve hesap verilebilirlik, kamu hizmetlerinin geliştirilmesi, açık parlamento, OGP Rehberi, yeni başlayanlar için OGP’ye giriş, bağımsız raporlama mekanizması (IRM) gibi konu başlıkları tartışıldı.

8 Ülkeden, 66 Katılımcı Ülke

Açık Yönetim Ortaklığı (Open Government Partnership – OGP)

2011 tarihinde Obama başkanlığında New York’ta düzenlenen etkinlikle başlatılan bir girişimdir. 8 ülkeden, 66 katılımcı ülkeye çıkarak genişlemeye devam eden OGP politika yapım süreçlerinde hesap verilebilir ve şeffaf yönetim anlayışının geliştirilmesi, yolsuzlukla mücadele edilmesi, vatandaşların ve sivil toplumun karar alma süreçlerine aktif katılımının artırılmasını ve sivil toplum ile hükümet arasındaki diyaloğun güçlendirilmesini amaçlayarak başlatılmıştır.

OGP hükümetlerin yönetim kalitesinin arttırmasının yanı sıra vatandaşların aldığı kamu hizmetlerinin kalitesinin arttırması, kamu yönetimin daha şeffaf olması ve hükümetin vatandaşlara karşı daha duyarlı olmasını hedeflemektedir. OGP’ye üye olmak isteyen hükümetler/ülkeler açık yönetim deklarasyonunu onaylaması, ulusal eylem planı sunması, eylem planında yer alan vaatlerin ilerlemesine ilişkin iç raporlama ve bağımsız raporlama aşamalarını kabul ederler.

Türkiye’nin OGP Süreci:www.saydamlik.gov.tr, www.duzenleme.gov.tr,www.harcama.gov.tr

 

Türkiye’nin OGP süreci Eylül 2011 tarihinde başlamıştır. Türkiye’nin birinci eylem planında verdiği taahhütler şu şekildedir: – www.saydamlik.gov.tr ismiyle bir web portalı kurulması bu portal aracılığıyla şeffaflık, dürüstlük, hesap verebilirlik ve yolsuzlukla mücadele konularına ilişkin çalışmaların paylaşılması ve tüm vatandaşların bilgiye daha şeffaf ve açık bir şekilde erişmesi. – Vatandaşların politika yapım ve uygulama süreçlerine aktif katılımının sağlanması için www.duzenleme.gov.tr ismiyle bir web portalı kurulması – www.harcama.gov.tr ismiyle bir web portalı kurularak kamu harcamalarında şeffaflığın sağlanması, – Kamuda Şeffaflık ve Açıklık Danışma Platformu oluşturulması, Birinci eylem planı ile ilgili çalışmaların başarı ile yürütülmesi için gerekli workshop, seminer ve konferansların düzenlenmesi ve bu konuda kamuoyunda farkındalık yaratılması -Bürokratik engellerin azaltılması, – Yolsuzlukla mücadelenin etkinliğinin anket gibi çalışmalar aracılığıyla ölçülmesi ve – Elektronik ihale yapılmasını sağlayacak bir sistemin pilot uygulamalarının gerçekleştirilmesini.

Türkiye Şu Anda Pasif Konumda

Bu süreç içerisinde Türkiye birinci eylem planını hazırlamış fakat OGP Destek Birimi’nden alınan bilgiler doğrultusunda Türkiye’nin şuan pasif duruma düştüğü belirtilmiştir. OGP’nin Bağımsız raporlama mekanizması (IRM) Türkiye’nin birinci eylem planında belirttiği uygulamaları değerlendirebileceği rapora ulaşamamaktadır.

Bu nedenle de Türkiye’nin OGP süreci ile ve taahhütleri ile ilgili detaylı bir değerlendirme mevcut değildir. Buna ek olarak Türkiye, ikinci eylem planını hazırlaması gerektiği süreçte herhangi bir çalışma yapmamış ve bu nedenle de OGP Başbakanlık Teftiş Kurulu’na Kasım 2014 tarihinde konuyla ilgili bildirimde bulunmuştur.

OGP’nin Teftiş Kurulu’na ilettiği mektupta OGP’de yer alan tüm hükümetlerin iki yıllık dönemler dahilinde somut taahhütler içeren Ulusal Eylem planı geliştirmelerinin beklendiği ve eylem planını hazırlamakta dört aydan fazla bir süre gecikme yaşayan ülkelerin OGP’nin beklentilerinin aksi yönünde davrandığı, Türkiye’nin ikinci eylem planını göndermesi gereken 1 Temmuz 2014 tarihinden bu yana herhangi bir bildirimde bulunmadığı belirtilmiştir. Ayrıca mektupta 30 Nisan 2014 tarihinde Türkiye’nin birinci eylem planı konusunda pasif durumda olduğu ve bu nedenle de IRM’nin konuyla ilgili herhangi bir ilerleme raporu hazırlayamadığının da altı çizilmiştir.

Medeni ülkelerin ısrarla üzerinde durduğu yönetimde açıklık, şeffaflık ve hesap verilebilirlik konuları demokrasi ve hukukun üstünlüğü açısından büyük önem taşımaktadır. Türkiye’nin bugünkü ekonomik durumu göz önünde bulundurulduğunda Ankara’nın OGP sürecinde verdiği taahhütleri yerine getirmesi konusunda sivil topluma ve medyaya büyük görev düştüğü açıktır. Sivil toplum örgütlerinin ve medyanın taahhütleri ciddiyetle takip etmesi ve bu süreçte birlikte baskı oluşturması demokrasi yolunda atılmış önemli bir adım olacaktır.

Merve Kartal Kimdir?

17 Haziran 1986 senesinde İzmir’de doğdu. Lise öğrenimini İzmir Kız Lisesi almanca bölümünde, lisans öğrenimini Dokuz Eylül Üniversitesi Uluslararası İlişkiler İngilizce bölümünde tamamladı. Yüksek lisans öğrenimine Ankara Üniversitesi Gazetecilik Anabilim Dalı’nda devam eden Kartal, yüksek lisans tezini Avrupa Birliği fonlarıyla gerçekleştirilen medya projeleri üzerine hazırlamaktadır.

2010-2013 seneleri arasında AB-ilan.com İnternet sitesinde editör ve iletişim koordinatörü olarak çalıştı. 2014 Ocak ayında Sivil Düşün kapsamında, Gazeteciler Cemiyeti tarafından yürütülen “Özgürlük için Basın” adlı AB projesinde proje asistanı olarak göreve başlamıştır.